Gevolgen uitspraak Raad van State over intern salderen 

Op 18 december 2024 heeft de Raad van State een uitspraak gedaan over intern salderen met ongebruikte stikstofruimte bij twee bedrijven in Noord-Brabant. Deze uitspraak heeft gevolgen voor natuurvergunningverlening in alle provincies.

Het gaat dan om projecten en activiteiten die stikstofneerslag veroorzaken. Dat heeft brede gevolgen voor onder meer de industrie, aanleg van wegen, land- en tuinbouw, woningbouw, PAS melders, aanpak piekbelasting en evenementen.

Gevolgen voor vergunningverlening  

De uitspraak heeft behoorlijke gevolgen voor de provinciale vergunningverlening. We moeten vergunningaanvragen toetsen aan een nieuw zogenoemd beoordelingskader. Dit geldt voor lopende aanvragen en procedures. En voor activiteiten en projecten die vanaf 1 januari 2020 zijn gestart en waarbij sprake was van intern salderen. Er is bij intern salderen nu namelijk ook een vergunning nodig. Bij deze vergunningplicht geldt ook het zogenaamde additionaliteitsvereiste, waarbij we moeten kijken of de eventuele stikstofwinst niet eerst naar natuurherstel moet gaan. Er geldt hiervoor wel een overgangsperiode tot 1 januari 2030. Dat betekent dat we 5 jaar de tijd hebben om alles in orde te brengen en we als provincie niet hoeven handhaven.  

We kunnen door deze uitspraak momenteel maar beperkt vergunningen verlenen. Eerst gaan we uitzoeken wat het nieuwe toetsingskader precies betekent. Dus we kunnen nu nog niet alle vergunningaanvragen in behandeling nemen. Vergunningverlening lijkt wel mogelijk bij de Natura 2000 – gebieden waar de natuur er relatief goed voorstaat, denk bijvoorbeeld aan de Rijntakken. 

Plan van aanpak  

Wij horen zorgen bij ondernemers. De uitspraak zorgt voor veel onzekerheid. Op dit moment weten we nog niet wat het precies betekent voor Gelderland. Dit zijn we aan het onderzoeken. Daar maken we aankomende maanden meer over bekend. We analyseren de impact, we heroverwegen ons vergunningsbeleid en formuleren een nieuw kader om te toetsen op basis van de uitspraak van de Raad van State. We maken hiervoor een plan van aanpak. Waarbij we keuzes moeten maken en prioriteiten moeten stellen. Want we kunnen niet alles tegelijk. 

Gevolgen voor initiatiefnemers 

De uitspraak van de Raad van State heeft onder andere tot gevolg dat initiatiefnemers voor intern salderen weer een vergunning moeten aanvragen. Met terugwerkende kracht tot 1 januari 2020. Heeft u in de afgelopen 5 jaar met intern salderen een activiteit of project gerealiseerd en heeft u daar nog geen natuurvergunning voor? Dan bent u verplicht om hiervoor een vergunning aan te vragen.  

Informatie  

Zodra we meer weten wat het allemaal precies betekent voor Gelderland en voor u, informeren wij u hierover. Mocht u aanvullende vragen hebben, dan kunt u ze stellen via het provincieloket. Op de website van BIJ12 en op de website van het Rijk vindt u ook informatie.  

Natuurherstel en economische ontwikkelingen  

We vinden het belangrijk om te werken aan een sterke en gezonde natuur, tegelijkertijd zijn economische ontwikkelingen van groot belang. Beide ambities dragen bij aan een gezond, veilig, schoon en welvarend Gelderland. De situatie waarin we nu zitten, heeft impact op de ondernemers die erop vertrouwden dat intern salderen hun bedrijf verder hielp. De provincie wil daar zorgvuldig mee omgaan en houdt ook oog voor bredere consequenties van deze uitspraak.

Update: Uitspraak rechtszaak van Greenpeace tegen de Staat

Woensdag 22 januari deed de rechtbank Den Haag uitspraak in de rechtszaak die Greenpeace Nederland aanspande tegen de Staat. Het ging over het uitblijven van voldoende maatregelen die de stiktofuitstoot moeten verlagen voor de meest kwetsbare natuur in Nederland. Greenpeace kreeg voor een belangrijk deel gelijk.

Reactie Gedeputeerde Staten

Het college van Gedeputeerde Staten reageert als volgt op de uitspraak:

De uitspraak van de rechtbank benadrukt het belang van het halen van onze natuurdoelen. Daar heeft het rijk, en dus de provincie ook, vijf jaar voor. Dat lijkt lang, maar we moeten (en zijn al) volop aan de slag. De rechtbank wijst nadrukkelijk op de rol van de landbouwsector in dit stikstofdossier. 

In Gelderland werken we aan een gezamenlijke aanpak waarbij alle sectoren hun bijdrage leveren aan de vermindering van de emissie. Dat doen we via gebiedsprocessen en bronmaatregelen, waarbij we de doelen voor waterkwaliteit, natuur en klimaat willen realiseren. Daarbij neemt de Veluwe, ook voor Nederland, een centrale positie in. Ons college heeft vorig jaar al besloten dat de Veluwe en Winterswijk een prioritaire positie innemen voor de inzet van het nu beschikbare geld. 

Dat sluit uitstekend aan bij de opdracht die de rechter aan het rijk gaf om prioriteit te geven aan de meest kwetsbare natuur.

We hebben al eerder richting Rijk aangegeven dat we graag afspraken maken om gezamenlijk aan onder meer het herstel van de Veluwe te gaan werken. Deze uitspraak bevestigt onze overtuiging.

We zullen keihard blijven werken aan een verdere daling van de stikstofemissie en natuurherstel. Beide zijn namelijk keihard nodig: voor de natuur zelf maar ook om vergunningverlening voor o.a. woningbouw en economische activiteiten weer op gang te helpen en de verdere ontwikkeling van Gelderland en Nederland door te laten gaan. 

Wat is intern salderen?

Wanneer er voor het realiseren van een nieuwe of voor het wijzigen van een bestaande activiteit stikstofruimte nodig is, kan dit soms binnen het project of op dezelfde locatie worden opgelost. Dat kan als een bedrijf zo wordt aangepast dat er niet meer stikstofruimte nodig is, bijvoorbeeld door het installeren van emissiearme technieken. Dan spreken we van intern salderen.