Deze maand de vondst van Sigrid: provinciaal archeoloog van Gelderland én sieradenspecialist. Ze laat ons een vroegmiddeleeuws kralensnoer zien.
Vondst van de maand: het Merovingische kralensnoer
In aanloop naar het nieuwe Archeologisch Depot Nijmegen en Gelderland lichten we elke maand een vondst uit het depot uit. Mensen die bij of voor het depot werken laten hun favoriete vondst zien.
Sieraden zijn niet alleen mooi, maar ook een geweldige bron van verhalen over de mensen die ze droegen
Ze vertellen heel veel over hoe mensen zichzelf zagen, en de wereld waarin ze leefden.
Neem nou dit prachtige kralensnoer uit de vroege Middeleeuwen. Er zitten allerlei kralen in, zoals de twee grote barnsteen kralen die je bijna onderaan ziet. Barnsteen kwam in die tijd van de Oostzeekust, en werd hiernaartoe verhandeld. De blauwe glazen kralen werden gemaakt uit glas dat vanuit het Middellandse Zee-gebied kwam. En er zitten een paar versierde kralen tussen: die vind je door bijna heel Europa. Klaarblijkelijk vonden mensen in een groot gebied deze kralenkettingen mooi – hun wereld was veel groter dan je misschien zou denken.
Wat ik ook fascinerend vind, is wat zo’n kraal betekend kan hebben. Barnsteen is in veel culturen een materiaal waar magische betekenis aan toegeschreven werd. De Romeinen geloofden dat barnsteen hielp bij koorts en pijntjes, en in de tijd waaruit deze ketting komt, hingen mensen soms een grote kraal aan hun zwaard, als een soort amulet – van glas, maar ook van barnsteen.
Als ik dit kralensnoer vasthou, zie ik een wereld van handel, internationale contacten en een gedeelde identiteit: met deze ketting was je fashionable door vrijwel heel Europa. De grote barnstenen kralen waren kostbaar, dus je liet er ook mee zien dat je dat soort kralen kon kopen. En je kunt je heel goed voorstellen hoe de draagster af en toe gedachteloos met de kralen speelde, of ze misschien even aanraakte voor geluk. Sieraden brengen de wereld van toen even heel dichtbij.
