Vondst van de maand: een geglazuurd zoutschaaltje

In aanloop naar het nieuwe Archeologisch Depot Nijmegen en Gelderland lichten we elke maand een vondst uit het depot uit. Mensen die bij of voor het depot werken laten hun favoriete vondst zien.

Deze maand de vondst van Cecilia Stutvoet. Zij is lid van de AWN, de Nederlandse Archeologievereniging. Zij laat ons een groen geglazuurd zoutschaaltje zien. 
 

Dit voorwerp van groen geglazuurd aardewerk viel me al direct op.

Elke woensdagavond zijn we als vrijwilligers van de AWN in het archeologisch depot van de gemeente aan de slag met archeologisch materiaal. We plakken en beschrijven materiaal dat al tientallen jaren geleden is opgegraven. Dit voorwerp van groen geglazuurd aardewerk viel me al direct op. De kleur vind ik prachtig en de vorm is opvallend. Het voorwerp is in scherven gevonden, er ontbreken maar een paar kleine stukjes. Eerst wist ik niet goed waarvoor het gebruikt werd: was het misschien een olielamp? Maar het bleek een zoutschaaltje te zijn uit de 17e eeuw, een soort zoutvaatje voor op tafel.

Hij is gevonden in een beerput waarin een of meerdere wc's uitmondden. Riolering bestond toen nog niet. Alles stroomde in deze put die af en toe werd leeggehaald, maar waarbij soms het een en ander bleef liggen. Ook afval uit de keuken en gebroken goed dat niet meer kon worden gemaakt of hergebruikt, werd in de beerput gegooid. De beerput waar het zoutschaaltje gevonden is, lag achter een huis aan de Vleeshouwersstraat en werd gebruikt door een rijk huishouden. Niet bijzonder rijk, maar ook zeker niet arm. Het zoutschaaltje is daarvan een bewijs.

Zout was in Gouden Eeuw (1575-1675) erg duur. In die tijd werd veel zout vanuit Frankrijk aangevoerd. Om te laten zien dat je je zout kon veroorloven werd het in een schaal op tafel gezet. Zelfs schalen van zilver zijn bekend. Een zoutschaal van aardewerk is een stuk eenvoudiger, zeker als je ziet dat het een beetje een mislukt product is, want de stengel staat scheef op de voet. Hij is gemaakt in het westen van Nederland en in Nijmegen gekocht van een aardewerkhandelaar die per schip de havens langs de rivieren bezocht.

Cecilia Stuthuis

vrijwilliger van archeologievereniging AWN

De vondst van juni