Onderzoek naar het handelen van commissaris van de Koning John Berends

In opdracht van Provinciale Staten onderzocht KPMG het handelen van commissaris van de Koning John Berends. Het onafhankelijke onderzoek startte op 12 december 2023 en werd op 19 juni 2024 afgerond. De uitkomsten zijn besproken in een extra Statenvergadering.

Lees het onderzoeksrapport

De Statenvergadering terugkijken

Berends doet stap terug

Voorafgaand aan het inhoudelijke debat over het onderzoeksrapport legde Berends een verklaring af aan de Staten. Hij sprak de wens uit om terug te komen en het ambt weer op te pakken. Tijdens het debat bleek echter dat Berends op weinig steun kon rekenen vanuit de verschillende fracties. Daarop besloot Berends de taken van de commissaris van de Koning voor de duur van de resterende ambtsperiode niet meer op te pakken. In een aangenomen motie spraken Provinciale Staten uit de keuze van Berends te respecteren.

Normen en gedrag

In het onderzoeksrapport staat aan welke normen de commissaris van de Koning van Gelderland dient te voldoen. Daarnaast geeft het rapport feiten weer over het handelen en gedrag van John Berends tijdens de uitoefening van zijn ambt. Het was aan de Staten voorbehouden om conclusies te verbinden aan het rapport.

Totstandkoming onderzoek

Naar aanleiding van een artikel in de Gelderlander besloten de Staten op 27 september 2023 tot instelling van het onderzoek. Daarbij mandateerden zij de drie plaatsvervangend voorzitters als opdrachtgevers. Die vormden later de Commissie begeleiding onderzoek. De commissie heeft het onderzoek procesmatig begeleid met aandacht voor veiligheid en zorgvuldigheid voor alle betrokkenen. In december 2023 werd de opdracht voor het onderzoek gegund aan KPMG. Het onderzoek werd uitgevoerd in 3 fases.

3 fases van het onderzoek

Fase 1

Oriëntatiefase

De eerste fase van het onderzoek had als doel om de onderzoekbaarheid en rapporteerbaarheid van de onderzoeksvraag vast te stellen, met oog op zorgvuldigheid richting alle betrokken partijen. Deze fase bestond uit een documentenstudie en oriënterende gesprekken met een aantal personen die hiervoor zijn uitgenodigd. Op basis van de eerste inzichten bepaalde KPMG hoe het verdiepende onderzoek er vervolgens uit zou komen te zien. De eerste fase werd eind januari 2024 afgesloten met een tussentijdse rapportage.

Fase 2

Verdiepend onderzoek

De tweede fase bestond uit een verdiepende documentenstudie en diepte-interviews met mensen van binnen en buiten de organisatie. Dit zijn personen die zichzelf hadden aangemeld bij KPMG omdat ze informatie wilden delen met betrekking tot het onderzoek. De tweede fase werd in april 2024 afgerond.

Fase 3

Rapporteren bevindingen

Tijdens de laatste fase van het onderzoek vond hoor en wederhoor plaats. In diezelfde fase stelde KPMG een rapportage van de feitelijke bevindingen op. Het definitieve rapport werd op 14 juni 2024 opgeleverd.