3: Berkel in de stad

Levende historie

In de oorlog diende de rivier als stadsgracht ter defensie. Ook werd de waterweg benut voor de handel en overslag van goederen. De watermolencomplexen gaven de Berkel bovendien de functie van energieleverancier. Die historie gaat straks allemaal weer leven. En de stadsnatuur profiteert hier volop van mee. Het gebied wordt groener en biodiverser. 

Meer bomen, minder verharding

Droogte en hevige regenbuien kan het gebied straks beter aan. Verharde oppervlaktes langs de rivier maken plaats voor planten en waterdoorlatende verharding. In de omliggende buurten stroomt het hemelwater straks niet meer het riool in, maar vangen lage rivieroevers het water op. Een temperatuurkaart maakt duidelijk dat op een extreem hete dag de hitte in de stad aanzienlijk oploopt. Bomen blijven daarom zoveel mogelijk behouden en er komen nieuwe bomen bij. De verharding van parkeerplaatsen wordt daarnaast zoveel mogelijk vervangen door waterdoorlatend materiaal. 

Veel bloei, zaden en vruchten

De Berkel krijgt een aanzienlijk rijkere flora en fauna. Nieuwe inheemse bomen gaan aangename verkoeling bieden op mooie plekken langs de oevers. Op sommige plekken worden de oevers afgegraven, wat zorgt voor nattere en meer vruchtbare grond voor planten en dieren. Bomen, inheemse struiken en kruiden sieren zo veel mogelijk de parkeervakken. Niet alleen voor beplanting op de oevers is aandacht, ook in het water komen meer planten. Een grote variatie aan planten zorgt voor veel bloei, zaden en vruchten, een aantrekkelijke omgeving voor insecten, vogels en kleine dieren. 

Op sommige plekken worden de oevers afgegraven, wat zorgt voor nattere en meer vruchtbare grond voor planten en dieren.

Verbinder van verleden, heden en toekomst

Het plan voor vernieuwing rond de Berkel verbindt verleden, heden en toekomst. De stadsnatuur brengt de verschillende elementen uit de historie terug: de middeleeuwse binnenstad, de wederopbouw en een gerestaureerd gebied uit de 19e eeuw. Zutphen stond voorheen bekend als het ‘Venetië van het oosten’, vanwege de vele woningen en gebouwen die tot aan de oevers van de Berkel rijkten. De fundering zit nog steeds in de grond. Nieuwe zitmuren en vlonders verwijzen er straks naar en zorgen voor aangename verblijfs- en ontmoetingsplekken. 

Ook de hedendaagse aandacht voor biodiversiteit komt duidelijk in het plan terug. In het Gideonshof bij de Broederenkerk komt een boomgaard van hoogstam-fruitbomen. Daarnaast krijgt het gehele ommeland meer natuur. Zo maakt de wandelweg van asfalt plaats voor een halfverhard pad. En in plaats van uitzicht op gemaaid gazon geniet de wandelaar straks van kruidenrijk grasland. Langs de rivieroevers komt voor de jeugd bovendien een route van natuurlijke speelelementen, een leuke uitnodiging om op ontdekkingstocht te gaan.

Voor de toekomst is eveneens volop oog. Het gebied wordt goed voorbereid op de steeds extremere weersomstandigheden. Ook de buurten rondom de Berkel zijn volop bezig de omgeving klimaatbestendiger te maken. Bewoners, gemeente en het waterschap tonen veel energie om van het plan ‘Berkel in de stad’ een succes te maken en ook in de toekomst verder met maatregelen aan de slag te gaan. 

De stadsnatuur brengt de verschillende elementen uit de historie terug.