Gelders milieuonderzoek wind, zon en warmte

M.e.r. staat voor milieueffectrapportage en is de gebruikelijke term voor het proces om te komen tot de rapportage. Het milieueffectrapport zelf schrijven we met hoofdletters: MER. In een m.e.r. worden de milieueffecten van een plan of project onderzocht. Denk bijvoorbeeld aan leefbaarheid, landschap en natuur. Ook positieve milieueffecten worden onderzocht, zoals vermeden CO2-uitstoot en fijnstof. Zo kan de overheid de milieueffecten meenemen bij haar besluit over het plan of project. 

NRD staat voor Notitie Reikwijdte en Detailniveau. We noemen dit ook wel een onderzoeksagenda. De NRD is een onderdeel van de m.e.r. In de notitie staat welke alternatieven en milieu-onderdelen in het onderzoek worden meegenomen (reikwijdte) en hoe uitgebreid en op welke manier (detailniveau). De Notitie Reikwijdte en Detailniveau is één van de eerste stappen in de m.e.r.

Het m.e.r. is de afkorting voor milieueffectrapportage en wordt gebruikt om te verwijzen naar het proces of doel wat ermee wordt beoogd. Een planMER is het rapport met de resultaten.

De planMER heeft betrekking op de beoordeling van plannen op een abstracter niveau en in een eerder stadium dan een projectMER. Een projectMER brengt de milieueffecten van een beoogd project in beeld en is concreter dan een planMER. Een projectMER kan ook zonder planMER plaatsvinden.

Dat doen we om 2 redenen: 

1. We passen ons windbeleid aan op basis van de vastgestelde Regionale Energiestrategieën (RES’en) 1.0. Hierin staan de gebieden waar tot 2030 de hernieuwbare energie opgewekt moet worden die nodig is. We willen hier zoveel mogelijk bij aansluiten. Ons bestaande windbeleid biedt meer mogelijkheden voor hernieuwbare energie dan de RES’en 1.0. Er geldt een wettelijke verplichting van een planMER als het beleid kaderstellend wordt aangepast.
2. In het Klimaatakkoord staat dat de bevoegde gezagen in iedere regio de doelen uit de RES opnemen in het omgevingsbeleid.
   Om het windbeleid aan te passen en de doelen uit de RES’en te borgen, is milieu-informatie nodig om dit zorgvuldig te doen. Een m.e.r. levert deze informatie op.

Als het RES-document op grond van de Omgevingswet een programma is, dan kan een m.e.r. voor dat programma verplicht zijn als het een kader vormt voor toekomstige ontwikkelingen. Daarnaast stelt het nieuwe provinciale windbeleid kaders voor waar wel én waar geen windturbines geplaatst kunnen worden. Voor kaderstellend beleid is een planMER verplicht.

1. We lezen alle zienswijzen zorgvuldig.
2. We maken een reactienota waarin we reageren op de zienswijzen.
3. Gedeputeerde Staten stellen de reactienota en de onderzoeksagenda (NRD) vast. Dit zijn de uitgangspunten van het milieu-onderzoek  (planMER).
4. De reactienota is openbaar, iedereen die een zienswijze indiende krijgt daar bericht van.
5. Op het milieu-onderzoek kan ook gereageerd worden, de reacties op de zienswijze komen weer in een openbare reactienota.
6. We verwachten het planMER medio 2025 af te ronden.

In de vastgestelde RES’en 1.0 staan de gebieden waar tot 2030 de hernieuwbare energie die nodig is moet worden opgewekt. Deze gebieden staan niet in ons bestaande windbeleid. Omdat we dat wel willen, passen we ons windbeleid aan.

De provincie is het bevoegde gezag voor windparken met een bepaald vermogen. Dit vermogen ligt tussen 5 en 100 megawatt (MW). Het gaat om opgesteld vermogen. Dat is het vermogen wat de installatie maximaal kan opwekken, dus niet wat de installatie werkelijk aan energie gaat produceren. Als de Elektriciteitswet en Gaswet overgaan in de Nieuwe Energiewet is de provincie bevoegd gezag voor windparken met een opgesteld vermogen tussen de 15 en 100 MW. We werken daarin samen met gemeenten (en regio’s). Omdat een gemeente dichter bij de directe omgeving staat, leggen we de bevoegdheid bij voorkeur bij een gemeente. Het kan voorkomen dat gemeenten deze rol niet willen oppakken. De windladder maakt duidelijk hoe de provincie met verschillende situaties omgaat.

Indien mogelijk wordt bestaande MER-informatie meegenomen in de planMER voor de hele provincie. Regio’s en gemeenten kunnen straks ook gebruik maken van de Gelderse planMER voor het verdere RES-proces. Zo voorkomen we dubbel werk. 

We stellen een planMER op om ons windbeleid aan te passen, zodat het zoveel mogelijk aansluit bij de vastgestelde RES’en 1.0. Daarnaast bevat de planMER ook de informatie die kan worden gebruikt om de RES’en aan te passen als dat nodig is. Gemeenten en regio’s kunnen die gebruiken, maar dit hoeft niet. De RES’en blijven een gezamenlijke opgave. We betrekken gemeenten en regio’s bij het opstellen van de provinciale planMER. In de kerngroep die aan de slag gaat met de planMER zitten vertegenwoordigers van gemeenten en regio’s.

We verwachten dat het concept milieurapport in het eerste kwartaal van 2025 klaar is voor inzage. We maken de ter inzage bekend via onze website en in huis-aan-huis-bladen. 

Ja, iedereen kan ideeën aandragen. De NRD en planMER worden ter visie gelegd. Dan kan iedereen erop reageren, dus iedere Gelderse inwoner. Gemeenten, regio’s, Liander, het Gelders Energieakkoord (GEA) en Nationaal Programma RES (NPRES) worden in het proces regelmatig gevraagd om hun reactie.

Het planMER is onderdeel van het windbeleid en van een nieuwe versie van de RES’en. Die nieuwe versie is de geactualiseerde of herijkte RES. Het is niet mogelijk tegen deze twee beleidsstukken (windbeleid en herijkte RES) rechtstreeks bezwaar/beroep in te dienen. Dit kan wel bij projecten die van dit beleid gebruik maken. De rechter toetst dit beleid dan als er bezwaar is geuit in de vergunningsprocedure van deze projecten.

Ja, in de planMER komt milieu-informatie over alle vormen van hernieuwbare energie en warmte.

Nee. Het is mogelijk dat er na de planMER gebieden naar voren komen die niet in de RES’en 1.0 staan. Dit wil níet zeggen dat die gebieden er dan moeten komen. Het vraagt een goede onderbouwing van de keuzes. Bevoegde gezagen mogen de gebieden kiezen, zolang die keus maar onderbouwd is.

Een evenwichtige verdeling van wind- en zonne-energie is belangrijk voor het elektriciteitsnetwerk en de betaalbaarheid daarvan. Als er in een RES geen sprake is van een evenwichtige verdeling, dan kunnen alternatieve locaties/zoekgebieden helpen. Gemeenten, regio en provincie bepalen dan samen of ze die locatie willen toevoegen aan de RES.

Het Rijk werkt nu aan actuele onderbouwing van de geluidsnormen. Daarom zijn de normen uit het Activiteitenbesluit nu niet bruikbaar voor het verlenen van een vergunning voor een windpark.
Voor de planMER is geen geluidsnorm nodig omdat met de planMER geen vergunning wordt verleend. We gebruiken de oude norm om te laten zien wat de impact van een windturbine op bijvoorbeeld woningen is. In het alternatief voor de leefomgeving gaan we uit van 2 geluidsnormen: de oude norm uit het Activiteitenbesluit en een fictieve strengere norm.

De NRD en planMER worden begin 2023 ter visie gelegd. Dan kan iedereen erop reageren. Daarnaast worden gemeenten, regio’s, Liander, GEA en NPRES regelmatig betrokken. 

De provinciale planMER overlapt qua gebied met andere m.e.r.-procedures. Bijvoorbeeld de planMER van de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen. Voor de NRD inventariseerden we geïnventariseerd welke plan m.e.r. procedures er zijn doorlopen die relevant zijn voor de provinciale planMER. Dat deden we om te voorkomen dat de provinciale planMER niet tot andere conclusies leidt.

Nee. De planMER beschrijft de milieueffecten van de zoekgebieden. Volgens de standaard methodiek van planMER onderzoekt het ook alternatieven. Het is aan de RES-stuurgroepen te besluiten hoe zij willen omgaan met de inzichten uit dit onderzoek.

Het is een provinciebreed onderzoek waarbij gebruik gemaakt wordt van GIS-analyses: analyses op basis van geografische kaarten. Van locatiebezoek is geen sprake. Dat is bij een planMER op dit abstractieniveau ook geen probleem. Bij inpassing of uitwerking van concrete locaties is dit anders.

U kunt uw vragen stellen via het contactformulier.