Prinsenhof

Door de komst van het nieuwe Huis der Provincie in Arnhem, is het provinciale kantoorgebouw Prinsenhof A overbodig geworden. Het gebouw was moeilijk te renoveren en stond leeg. We hebben gekozen voor een duurzame manier van slopen en bouwen: circulair delven.

Circulair Delven

Omdat wij als provincie een voorbeeldfunctie hebben vanuit diverse duurzaamheidsambities, waaronder circulaire economie, kiezen we voor een duurzame manier van slopen: circulair delven. Daarmee maken we ruimte in het Prinsenhof voor herontwikkeling van dit gebied.

Transcript

Van sloopafval naar hergebruik voor de bouw

In 2022 is het oude kantoor zorgvuldig gedemonteerd zodat het zo hoogwaardig mogelijk hergebruikt kan worden. Vrijwel alle vrijkomende materialen krijgen een nieuw leven in nieuwbouw. Zo verminderen we het gebruik van nieuwe grondstoffen aanzienlijk, wat CO2 bespaart en afval vermindert.

Hiermee geven we als provincie invulling aan onze rol om de circulaire economie te stimuleren. We laten zien dat het mogelijk is om de cirkel van de circulaire bouw daadwerkelijk te sluiten. Een voorbeeldproject op regionaal, nationaal en zelfs internationaal niveau. Zo dragen we bij aan het verminderen van het gebruik van schaarse grondstoffen en werken we toe naar een afvalloze provincie.

CO2-besparing

Alle betonelementen – kanaalplaten, gevelelementen en kernwanden – komen in dezelfde functie terug in een sporthal, fietsenstalling en circulair centrum, terwijl de betonnen kolos daar in 1984 nooit voor is ontworpen. De hele keten werkt samen en regelt het hele proces, inclusief verzekerde nieuwe gebouwen met bouwvergunning en gegarandeerd hergebruik. Hierdoor ontstaat een efficiënt en financieel rendabel proces. Door vrijwel alle bouwproducten van Prinsenhof hoogwaardig te hergebruiken, is er nauwelijks productie van nieuw nodig. Dit bespaart aanzienlijk op gebruik van primaire grondstoffen en CO2-uitstoot bij de productie.

Pionieren

Met dit unieke project hebben we heel bewust voor een andere, veel duurzamere aanpak gekozen. Van slopen naar circulair delven. Dat vraagt veel pionieren en samenwerking. De lessen die we hier met elkaar leren, kunnen andere partijen als voorbeeld gebruiken. Daar gaan we ons hard voor maken.

Gedeputeerde Jan Markink

provincie Gelderland

1 op 1 hergebruik van beton

We hebben in dit project gefocust op 1 op 1 hergebruik van beton, omdat daarmee in de praktijk nog nauwelijks ervaring is opgedaan. Om dat voor elkaar te krijgen, was een doelgebouw nodig. We hebben met Gemeente Arnhem een nieuwe bestemming gevonden voor 1.050 m2 kanaalplaatvloeren, namelijk een nieuwe sporthal. Ook is een circulaire fietsenstalling ontworpen. Voor het grootste deel van het oude kantoorgebouw (7.400 m2) hebben we de markt uitgedaagd afzet te vinden en hebben we ruimte geboden om te pionieren en te innoveren op het gebied van circulariteit. Die uitdaging is opgepakt door de firma Lagemaat; die met vrijwel alle vrijkomende materialen er een circulair centrum van gaan realiseren in Heerde.

Van voorbeeldproject naar nieuwe standaard

Bij de start van het project was nog veel onbekend. We hebben als provincie en opdrachtgever betrokken en welwillende partijen de ruimte gegeven om te pionieren. Dit voorbeeldproject geeft de circulaire economie een enorme boost. We hebben bewezen dat een gesloten cirkel een realistisch alternatief is voor het traditionele lineaire bouwsysteem. Dit project is daardoor een opstap naar circulair delven en bouwen als nieuwe standaard en een nieuwe circulaire denk- en werkwijze. We delen de opgedane kennis en geleerde lessen. Samen met de markt kijken we vooruit hoe we vanuit deze lessen circulair delven verder kunnen opschalen.

Indrukwekkende resultaten

Samengevat

Nu het gebouw Prinsenhof A volledig uit elkaar gehaald is, kunnen we de balans opmaken. En de resultaten zijn boven verwachting. Het gebouw van 9 verdiepingen, 40 m hoog en 8.400 m2 is volledig gedemonteerd en wordt voor 92,1% heringezet voor 3 doelgebouwen, waardoor zo’n 2.400 ton CO2 uitstoot wordt bespaard. Hoe worden de onderdelen opnieuw gebruikt? Het technische verhaal is als volgt hieronder.

1 op 1 hergebruik van 90% betonnen casco:

1 op 1 hergebruik van de gebouwschil:

1 op 1 hergebruik van 97% van het binnenpakket:

1 op 1 hergebruik van installatiedelen:

2 miljoen kg. overig beton (funderingen, begane grondvloer en liftput):

Samenwerking door de hele keten

Circulair delven en bouwen gaat om cultuurverandering en heruitvinden van de bouwketen. Dit unieke project heeft daarmee ook geleid tot nieuwe samenwerkingen. Een nieuw ecosysteem van overheden, marktpartijen, onderwijs en kennisinstellingen is ontstaan voor de transitie naar de circulaire economie:

EU-samenwerkingsverband ReCreate: samenwerken met technische universiteiten en overheden aan betonhergebruik.
Met Rijksvastgoedbedrijf en SKG-ICOP: afwegingsprotocol voor hergebruik kanaalplaatvloeren ontwikkeld en in de praktijk getoetst.
Met o.a. provincie, gemeente Arnhem, Lagemaat en Dycore: uitvoeringsprotocol opgesteld voor de garantiestelling voor tweedehands kanaalplaatvloeren en dragende wanden, dat aansluit bij eisen van verzekeraars en bouwvergunningen.
De SVMS-certificatieregeling Circulaire sloop is getoetst en verbeterd.
Met ROC RijnIJssel en Saxion College: deelgenomen aan de landelijke SMART-circulair challenge en in 2021 gewonnen.
Met CB’23, NEN en CROW: handreikingen voor 1 op 1 hergebruik.
Met Hogeschool van Arnhem Nijmegen: lessen en rondleidingen georganiseerd.
Met TU Eindhoven, Dycore en TNO: demontage gemonitord en vrijkomende betonproducten getest.