In Valburg staat een grote loods van Monumentenwacht Gelderland. Die ligt helemaal vol met oude spullen. En het buitenterrein eromheen ook. Van grote sterke balken tot piepkleine kegeltjes van kroonluchters, uit allerlei tijden. Van kloostermoppen (grote stenen) uit de 15e eeuw tot binnendeuren uit 1950. Elke vrijdagochtend is het depot open. Iedereen met een oud huis kan er kopen wat die nodig heeft. Mark weet precies waar alles ligt en laat dat maar wat graag zien.
Het historisch bouwfragmentendepot van Monumentenwacht Gelderland in Valburg.
Oude spullen op de juiste plek
Wat iemand koopt, moet op de juiste plek komen, vindt Mark. Heel oud met modern bijvoorbeeld, dat past niet bij elkaar. “Muurankers zitten in alle gebouwen. Weet je de juiste maat, dan kun je die zo kopen."
Maar wil je bijzonder materiaal, dan wil ik graag weten wie dat gaat verwerken. Ik vind het belangrijk dat het goed terechtkomt.
Wat de meesten meteen zien, zijn prachtige beelden van leeuwenkoppen. Die willen mensen dolgraag in hun tuin. Maar die zijn zo bijzonder dat ze het verdienen om bij elkaar te blijven en weer op een plek te staan waar ze voor gemaakt zijn. Bij een Gelders kasteel bijvoorbeeld, waar iedereen ervan kan genieten.”
De grote loods van Monumentenwacht Gelderland ligt vol met historische materialen.
Meedenken en advies
Mark gaat op zijn vlotte manier met iedereen in gesprek. Als medewerker van Monumentenwacht Gelderland heeft hij jarenlange ervaring met de beoordeling en restauratie van monumenten. “Soms blijkt dan bijvoorbeeld dat helemaal geen nieuwe balk nodig is; een stukje afzagen en versterken is genoeg. Dat scheelt een hoop werk. Soms is een vraag zo specifiek dat ik het materiaal niet heb. Maar dan kan ik doorverwijzen. Naar een aannemer bijvoorbeeld. Of een loodgieter die iets nieuws maakt op de ouderwetse manier.”
Beheerder Mark van Dinteren heeft jarenlange ervaring met de beoordeling en restauratie van monumenten.
Lunchen aan een kasteeldeur
Een van de mensen die geregeld een kijkje neemt in het depot, is Marjolein van den Berg. 7 jaar geleden kocht ze een oude boerderij in Boven-Leeuwen. Vroeger was dat de brouwerij van Huis te Leeuwen, een 14e-eeuws kasteel.
Er was 100 jaar niks aan gedaan, dus we moesten flink aan de bak. Maar waar moesten we beginnen?
Mark en een collega maakten een rapport met wat er gedaan moest worden, en wat eerst moest. Hij zei me in het depot te komen kijken als we wat nodig hadden. Dat deed ik. Het is net een snoepwinkel!, glundert ze.
“Ik vind bijna altijd wat we nodig hebben. Dakramen, ankers, van die leuke luiken die ze vroeger binnen hadden. En hele gave eiken deuren. Die bleven over na een grote verbouwing van Kasteel Wijchen. Wij verbouwden een schuur tot horeca. 2 deuren gebruikten we voor de toiletten, van de andere maakten we tafels. Dan heb je meteen de juiste sfeer als je aan tafel zit. Hout dat uit de oude schuur kwam, haalde Mark op voor het depot. Het is hartstikke leuk als je zo over en weer wat kunt doen.”
Marjolein van den Berg is een van de trouwe klanten van het historisch bouwfragmentendepot.
Mooier en goedkoper
Oud materiaal een nieuw leven geven heeft veel voordelen. “Het heeft een uitstraling en kwaliteit die je tegenwoordig niet veel meer ziet”, vindt Mark. “En de prijs is altijd minder dan wanneer je naar een handelaar gaat of het nieuw laat maken.”
Marjolein vult aan:
Nieuw laten maken is niet alleen duurder, het is ook niet leuk. Daar zit geen ziel in.
De tafels in ’De Loohof’ zijn gemaakt van eiken deuren die overbleven na een verbouwing van Kasteel Wijchen.
Historisch materiaal over? Bel Mark
Spullen krijgen voor het depot is steeds lastiger. “Als een gebouw wordt gesloopt of verbouwd, is er vaak geen tijd om er goed materiaal uit te halen.” Heeft u historische materialen die anders de container in gaan? Mark hoort het graag. “Verkoopt u ze liever, ook prima. Als u ze maar niet weggooit.”
Provincie helpt depot
Provincie Gelderland geeft subsidie aan Monumentenwacht Gelderland om het depot te beheren. Mark: “Als de provincie dat niet zou doen, was het klaar geweest. De huur van de loods en arbeidskosten verdien je niet terug met de verkoop.” We helpen bij de restauratie en ontwikkeling van monumenten, zodat dit bijzondere Gelderse erfgoed niet verloren gaat. Een monument goed onderhouden kost veel geld. We verlagen graag die drempel. En het is duurzaam. Monumenten staan er al heel lang. Als je dan ook nog materialen gebruikt die er al zijn, is dat dubbel winst.
