De zelfbewoningsplicht wordt vaak genoemd als één van de mogelijke oplossingen voor het probleem dat vooral starters op de woningmarkt ondervinden als het gaat om de concurrentie van particuliere beleggers. De aankoopprijzen stijgen met als gevolg: hoge koopprijzen en ook hoge huurprijzen. Door de zelfbewoningsplicht kunnen beleggers niet meer investeren, wat ruimte moet bieden voor de starter. Een zelfbewoningsplicht bij woningsplitsen kan hetzelfde effect hebben; investeerders drijven de prijzen minder op en wat de betaalbaarheid voor starters verbetert.
Hoe gaat het in zijn werking?
Bij nieuwbouwprojecten, waar de gemeente via gronduitgifte bij betrokken is, dan wel voor projecten waarvoor planologische medewerking noodzakelijk is (transformatie), kan een zelfbewoningsplicht contractueel worden bedongen. Voor bestaande koopwoningen ligt het, juridisch gezien, veel lastiger. Bestaande koopwoningen worden beschermd door het eigendomsrecht. Demissionair minister Ollongren van BZK onderzoekt of het juridisch mogelijk is om een zelfbewoningsplicht op te leggen bij bestaande bouw.
