Doelen verder uitgewerkt
Per gebied is uitgewerkt hoeveel ruimte nodig is, om de verschillende doelen te halen. Door maatregelen voor bijvoorbeeld agrarisch natuurbeheer en water te combineren, kan dezelfde plek meerdere doelen dienen. Zoet: “We gaan bijvoorbeeld natte hooilanden langs beken aanleggen. Zo slaan we 2 vliegen in 1 klap en op sommige plekken misschien wel 5.”
Stikstofreductie in de landbouw
We moeten de stikstofuitstoot met 7,5 kiloton verlagen. Daarom moeten agrariërs een menukaart krijgen met regelingen voor toekomstige ontwikkeling. Ze kunnen hun uitstoot verminderen door nieuwe technieken te gebruiken, hun bedrijf te verbreden met andere activiteiten zoals een zorgboerderij, of te extensiveren. Extensiveren betekent minder dieren houden op dezelfde grond. Of ze kunnen hun bedrijf verplaatsen naar een plek met minder stikstofgevoelige natuur in de buurt. Daarbij zal naar schatting 30% van de agrariërs in onze provincie de komende jaren stoppen. Doordat er geen opvolger is, of omdat ze deelnemen aan een beëindigingsregeling.
Gevolgen voor het platteland en agrariërs
Het landelijk gebied zal door alle maatregelen veranderen. Dit mag niet ten koste gaan van de leefbaarheid. Om een beeld te krijgen van de gevolgen, liet de provincie extern onderzoek doen naar het effect van de maatregelen. De voorspellingen zijn positief. Voor agrariërs ligt er een flinke opgave om in te zetten op duurzaamheid. Daar is de provincie samen met de agrarische sector volop mee bezig. Zoet: “We hebben agrariërs hard nodig voor ons landschap, de economie in het landelijk gebied en onze voedselzekerheid.” De provincie laat daarom ook onderzoeken of de voedselzekerheid op peil blijft met de VLGG-maatregelen en andere actuele ontwikkelingen in de wereld.
Duidelijkheid nodig van het Rijk
In juli vorig jaar stuurden we een eerste voorzet van het VLGG-programma naar de minister en vroeg daarbij om voldoende geld en duidelijkheid voor landbouw. Inmiddels zijn de plannen verder uitgewerkt, maar er is nog geen duidelijkheid van het Rijk. De minister heeft wel een winstwaarschuwing gegeven over de benodigde € 10 miljard. We werken daarom de komende tijd het ontwerpprogramma uit, met verschillende scenario's gebaseerd op de bijdrage van het Rijk. Daarna willen we de plannen voorleggen aan inwoners. “Wanneer er minder geld komt, zal de definitieve uitwerking van het VLGG er anders uit komen te zien.” daar is Zoet heel duidelijk over. “Zonder voldoende geld moeten wij doelen prioriteren en mogelijk bijstellen.”
Gelderland vraagt € 140 miljoen versnellingsmiddelen
Met het concept ontwerp VLGG stuurt provincie Gelderland ook de verbeterde en aangevulde aanvraag voor de versnellingsmiddelen naar de minister. In juli 2023 dienden we een maatregelenpakket van € 42 miljoen in. Om bossen te verbeteren en de biodiversiteit op het platteland te verbeteren. Bijvoorbeeld door landschapselementen als heggen en poelen aan te leggen (groenblauwe dooradering). Daarnaast wil provincie Gelderland in 16 gebieden (waar veel moet gebeuren) gebiedsprocessen starten of verder uitvoeren.
Aan de slag
Inmiddels is er meer bekend over de periode waarin het geld uitgegeven moet worden en kunnen er dit jaar meer uitvoeringsprojecten starten, dan vorig jaar juli leek. Naast de eerder aangekondigde maatregelen willen we dit jaar ook starten met verschillende waterprojecten, zoals de aanleg van stuwen. Ook wil de provincie een regeling lanceren voor natuurinclusieve landbouw. “De maatregelen voor de Kaderrichtlijnwater kunnen niet wachten, want we moeten de doelen in 2027 al gerealiseerd hebben.” legt Zoet uit. Daarom dienen we nu (in de verbeterde aanvraag) voor € 140 miljoen aan maatregelen in, bij het ministerie.
Projecten met de vorige versnellingsmiddelen
Dit is de 2e ronde van het ministerie van LNV, om geld te verdelen voor versnelde maatregelen van het Nationaal Programma Landelijk Gebied. Bij de vorige ronde kreeg provincie Gelderland € 240 miljoen. Dit geld wordt gebruikt voor allerlei natuurverbeteringsprojecten. Zo is er bij natuurgebied ‘De Bloemkampen’ 80 hectare natuur vernat, zijn er waterpoelen hersteld en er is op verschillende plekken een verbetering in het weidevogelbeheer.
