Gemeenten en andere initiatiefnemers kunnen nog tot het einde van 2022 subsidie aanvragen om een ontwerp te maken voor een groen icoonproject: een inspirerende groene plek in stad of dorp. Denk bijvoorbeeld aan het vergroenen van een buurt, plein, park of sportpark. We hebben geld voor 20 ontwerpen, dus wacht niet te lang. Van 6 februari tot en met 31 maart 2023 kunt u bovendien subsidie aanvragen om uw plan uit te voeren. De 9 beste ontwerpen ontvangen een subsidie tot € 100.000. Zo zorgen we samen voor meer soorten planten en dieren, en dat steden en dorpen beter zijn aangepast aan het veranderende klimaat. We betrekken inwoners bij de natuur en hun leefomgeving, én de leefbaarheid in stad en dorp verbetert.
Mensen en natuur verbinden
Zie je iets om over te klagen of mopperen, dan doe je daar wat aan. Dat vindt in ieder geval Mirjam Alexander. Sinds 3 jaar woont ze in de Arnhemse wijk Malburgen. “Als ik zie dat er een uitdaging of behoefte is, kijk ik wat er moet gebeuren. En vooral wat ik daar zelf aan kan doen. Het is mijn leefomgeving, logisch dat ik me daarvoor inzet. Om hun leefgebied te vergroten, hebben bijen en vlinders een route nodig waardoor ze zich kunnen verplaatsen. In de wijk zijn allerlei organisaties en initiatieven om Malburgen groener te maken. Die dingen kwamen samen: we wilden zowel het groen als die initiatieven aan elkaar verbinden.”
Gemeente en inwoners hebben elkaar nodig voor succes
Een wijk vergroenen doe je niet zomaar, samenwerking met de gemeente is daarbij van belang. “De ambtenaren met wie we contact hadden waren heel enthousiast en vroegen ons wat we nodig hadden. Zo hielpen ze met de subsidieaanvraag bij de provincie. We kregen geld om een ontwerp te maken voor de Challenge groene icoonprojecten. Ook de gemeente betaalde mee. De gemeente kan best wijken groener maken. Maar bewoners betrekken, zorgen dat mensen achter het plan staan en voelen dat dat plan van hen is, dat kunnen wij veel beter. We hadden elkaar nodig.”
Plan van de buurt
Mirjam zocht contact met Willem Jakobs, een lokale ontwerper waarmee ze eerder samen een schoolplein had vergroend. Samen gingen ze aan de slag. Ze keken welke experts ze nodig hadden en wie ze daarvoor uit de wijk konden vragen. En ze betrokken hun medebewoners. “We organiseerden workshops en spraken veel bewoners een-op-een. Mensen die al bezig waren met vergroenen, en mensen die daar nog nooit over na hadden gedacht. We verwerkten hun wensen en ideeën in het plan. In de wijk was veel ‘kijkgroen’. We zijn gewend op de stoep te lopen en te kijken naar de plantsoenen en sloten. Door paadjes te maken, en plekken waar kinderen kunnen klimmen en klauteren, willen we mensen het groen in trekken. Ook zorgen we voor meer groen en verbeteren de bestaande begroeiing, zodat planten en dieren zich kunnen verspreiden en er meer soorten komen.”
Winnen helpt
Het was een goed plan. In 2021 was het een van de winnaars van de challenge. Ze kregen geld om hun plan uit te voeren. “Dat we wonnen, maakte dat we meer en sneller dingen gedaan kregen. En wat veel fijner is: in onze wijk wisten veel bewoners weinig over biodiversiteit en de gevolgen van klimaatverandering, en vooral wat zij daaraan kunnen doen. Ze waren trots dat hun wijk een prijs had gewonnen. Daardoor voelden ze zich betrokken. En dat zijn ze nog steeds.”
Stenen eruit, planten erin door veel vrijwilligers
Eerst richten ze zich op 3 grote winkelgebieden. “Daar liggen veel te veel stenen. In het voorjaar van 2022 haalden we al zo’n 500 vierkante meter weg. Doel is 1.500 tot 2.000 vierkante meter, en we zien steeds meer plekjes die we ook groen kunnen maken.” In het voorjaar legden ze ook het eerste plantvak aan. “Alles was nat, het had veel geregend en het bleef slecht weer. Maar iedereen die zei te komen, was er ook. We hadden zo’n 30 vrijwilligers om te helpen planten. Nog steeds is de betrokkenheid groot, en er komen nieuwe vrijwilligers bij. Een groepje loopt elke week een rondje om ongewenste kruiden weg te halen.”
Gezelliger en schoner door groen
Ook de aanleg doen ze in overleg met bewoners. “Iemand zei dat het zonde is als de planten worden vertrapt en wilde graag een hekje. Anderen, waaronder ikzelf, wilden het juist niet afbakenen. Onze oplossing: olifantenpaadjes door het plantvak. Nu lopen daar vaak kinderen, en grote jongens fietsen eroverheen. Bij ons mag dat allemaal. Ouders maken foto’s van hun kind in het groen, mensen blijven staan om een praatje te maken, zetten een zonnebloem recht of rapen spontaan zwerfafval op. En dat allemaal door één plantvak.”
Maak samen met buren een groen begin
Wilt u ook met buurtgenoten uw wijk groener maken? “Blijf bij wat jij denkt dat nodig is”, raadt Mirjam aan. “Doe het samen met jouw buurtbewoners, en kies iets dat je aankan. Het is heel mooi dat wij veel vierkante meters kunnen vergroenen, maar het gaat om de impact. Iets kleins kan een begin zijn waardoor mensen over 10 jaar nog steeds werken aan een fijne en groene wijk. Dan bereik je veel meer dan wanneer je in één keer een groen plein maakt en daar niet meer naar omkijkt.”
