Leren van andere landen maakt landbouwgrond beter

Veel Gelderse boeren verbouwen hun gewassen op zandgrond. Net als veel andere Europese boeren, want dit zanderige gebied strekt zich uit van Vlaanderen, over Duitsland en Polen tot Belarus. Die grond is gevoelig voor droogte. In meerdere landen worden oplossingen getest. We leren van elkaar om de bodem beter te maken.

Samenwerking helpt Gelderland

Europese projecten helpen Gelderland verder. Dankzij deze projecten wisselen we kennis uit met andere landen. Daardoor kunnen wij betere oplossingen ontwikkelen voor onze boeren/inwoners. Daarnaast is het mooi dat wat wij doen, ook wat oplevert buiten de grenzen van Gelderland.

Ans Mol

Gelders gedeputeerde

Klei maakt bodem beter

LIFE CO2SAND is een Europees project waarin we zandbodems verbeteren door een dun laagje klei. In Gelderland testen we dit al een paar jaar op meerdere plekken. Ook in Brabant en Overijssel liggen demovelden.

Met succes:

De bodem houdt meer vocht en voedingsstoffen vast.
Daardoor is de grond minder gevoelig voor droogte en groeien gewassen beter.
Het bodemleven wordt diverser. Daardoor kunnen de grond en gewassen beter tegen ziekten en plagen.
Omdat er meer organische stof in de bodem zit, houdt de grond meer CO2 vast. Dat remt klimaatverandering.
De kosten voor aanleg zijn lager dan wat het oplevert.

Demoveld in Polen met onze hulp

Ook buiten Gelderland en Nederland zijn boeren geïnteresseerd, weet projectleider Leon Claassen. “We hielpen om ook in Polen een demoveld aan te leggen. Toen we de bodem onderzochten, ontdekten we dat de grond daar nog slechter is dan in Gelderland. Er zit nog minder organische stof in. We keken hoeveel klei daar nodig is. We hopen en verwachten dat de boeren dit groeiseizoen al verschil gaan zien. Net als wij meten ook zij de resultaten.”

Pools mengsel op Gelderse grond

In Polen werken ze aan een andere oplossing: een mengsel van steen en een reststof uit de papierindustrie.
Leon:

Als steen verweert, slaat het CO2 op. Bij papierfabrieken blijven vezels over die te kort zijn om te gebruiken. Die houden heel veel water vast. Een mooie combinatie.

In Polen ligt het demoveld met klei naast de plek waar ze dit mengsel testen. In maart 2025 strooiden wij het Poolse mengsel op een stuk grond naast het kleiveld bij proefboerderij De Marke in Hengelo. Ook daarvan meten we de resultaten. “Door de samenwerking met Polen krijgen we meer meetgegevens. Daardoor weten we straks nog beter wat werkt.”

Baggerslib verbetert Duitse landbouwgrond

In Nederland en Duitsland werken overheden en organisaties samen om de waterkwaliteit van de Waddenzee te verbeteren. “Vanuit onder andere de Ems stroomt te veel slib de zee in. Dat vangen ze op, ook om de vaargeulen diep genoeg te houden. Beide landen kijken hoe ze die slib circulair kunnen gebruiken, want het gaat om enorme hoeveelheden. Zonde om daar niks mee te doen.”

In Nederland worden er vooral dijken mee aangelegd. In Duitsland testten ze het op akkers en grasland. “Op 20 maart 2025 bezochten we Nedersaksen. Daar presenteerden ze de resultaten. In Noord-Duitsland hebben boeren last van verzurende grond. Dit baggermateriaal maakt de bodem minder zuur. Op het proefveld groeit de tarwe veel beter en zijn de aren voller. Het werkt net zo goed als onze klei op proefveld De Marke.”

Van elkaar leren maakt project makkelijker

“In Gelderland is geen zee, maar we hebben wel baggerslib. In Brummen testten we dat al; het strooit makkelijk. De kennis uit Duitsland helpt ons om slib nog beter te gebruiken.

In Duitsland willen ze het nu op meer plekken toepassen. Omdat wij al op veel hectares klei aanbrachten, kunnen zij van ons leren. Denk aan hoe je zo’n grotere bodemverbetering doet binnen de wetten en regels en hoe je boeren stimuleert om mee te doen. Het is leerzaam om samen te werken en over en weer kennis te delen.”

Kijk voor meer informatie over het project en onderzoeksresultaten op onze webpagina over LIFE CO2SAND. Dit project kreeg Europese subsidie. We doen dit project met Rijkswaterstaat en werken samen met onder meer boeren, grondeigenaren en Wageningen University & Research.